Ομιλία του Ομότιμου Καθηγητή και Πρύτανη του Ε.Μ.Π. αείμνηστου Γεωργίου Κ. Νουτσόπουλου στην Τιμητική Εκδήλωση του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής στην αίθουσα “Áθανάσιος Τσακάλωφ” του Δημαρχείου Ιωαννίνων το Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2002.
Κύριε Βουλευτά, Κύριε Δήμαρχε, Κύριε Πρόεδρε του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής, αγαπητοί προσκεκλημένοι που με τιμάτε με την παρουσία σας.
Θέλω να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες προς τον Πρόεδρο και το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής για τη γιορτή που οργάνωσαν απόψε στην πόλη μας για να με τιμήσουν για τη μακρόχρονη ακαδημαϊκή μου συνεισφορά, ως παλιό απόφοιτο της Ζωσιμαίας Σχολής. Επίσης θερμά ευχαριστώ το Δήμαρχο που ενέταξε την εκδήλωση αυτή στο πρόγραμμα εορτασμού για την απελευθέρωση της πόλης μας. Ευχαριστώ όλους σας που ανταποκριθήκατε στο σημερινό κάλεσμα και θέλω να σας διαβεβαιώσω, ότι μου κάνετε μεγάλη τιμή, τόσο μεγάλη, που μου είναι δύσκολο να εκφράσω με λόγια την ευγνωμοσύνη μου.
Η αναγγελία από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής της σημερινής τιμητικής για μένα εκδήλωσης, μου δημιούργησε τον τελευταίο καιρό μια έντονη αναμόχλευση της μνήμης μου. Έτσι, αναγκαστικά θα σας ταλαιπωρήσω για λίγο με μνημονικά αποστάγματα, ή αν θέλετε ένα προσωπικό οδοιπορικό μνημόνιο.
Εδώ κι΄ ακριβώς 60 χρόνια πριν, αρχές Φλεβάρη του 1942, μέσα στο καταχείμωνο, μ΄ ένα μέτρο χιόνι στο χωριό, με κατέβασε ο πατέρας μου στα Γιάννενα, καβάλα σ΄ ένα μουλάρι του στρατού που του είχαν δώσει μετά την κατάρρευση του μετώπου σε ανταπόδοση για το άλογο που του είχαν επιτάξει στην επιστράτευση, κουκουλωμένο μ΄ ένα σάλι της μάνας μου, ο πατέρας μου με κλάπες στα πόδια, 7 ώρες δρόμο, για να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις στο Γυμνάσιο της Ζωσιμαίας Σχολής.
Ήμουν μόλις 10 χρονών, κι΄ είχα τελειώσει την Τετάρτη Δημοτικού στο μονοτάξιο δημοτικό σχολείο του χωριού μου. Τονίζω το μονοτάξιο, 8 με 10 παιδιά όλα κι΄ όλα, γιατί στην πραγματικότητα είχα αποκτήσει τις γνώσεις των έξι τάξεων του δημοτικού ιδιαίτερα στην αριθμητική (πράξεις, δεκαδικούς, κλάσματα, συμμιγείς, τόκος-επιτόκιο-ανατοκισμός) κι΄ όλα αυτά απ΄ έξω χωρίς χαρτί και μολύβι, και την ιστορία (αρχαία-βυζαντινή-επανάσταση του ΄21), αφού παρακολουθούσα αναγκαστικά όλη τη διδασκόμενη ύλη. Πέτυχα στις εξετάσεις, ήξερα περισσότερα απ΄ όσα ζητούσαν, και πήρα το απολυτήριο από τη Ζωσιμαία τον Ιούνιο του 1949. Θεωρώ υποχρέωσή μου να μνημονεύσω, ότι έζησα όλα τα γυμνασιακά μου χρόνια στα Γιάννενα με την αδελφή του πατέρα μου, τη σεβαστή θεία μου Ολυμπιάδα Μιχαηλίδη, γυναίκα του διακεκριμένου γιατρού της πόλης μας, Βασιλείου Μιχαηλίδη, σπουδαγμένου στο Παρίσι, στους οποίους οφείλω πάρα πολλά.
Εκείνη την εποχή η Ζωσιμαία Σχολή είχε κιόλας ιστορία 100 χρόνων, με Πανελλήνια φήμη ως Πρότυπο Γυμνάσιο, στην πραγματικότητα εκπαιδευτικό ίδρυμα πανελλήνιας ακτινοβολίας. Όλη η μορφωμένη εμφύλιος, μακρύς, σκληρότερος αδελφοκτόνος. Τα Γιάννενα στο κέντρο της επιχειρησιακής δραστηριότητας, συλλήψεις, δίκες, καταδίκες σε θάνατο σε ισόβια, εκτελέσεις, τέσσερις συμμαθητές μας πάνε στο στρατοδικείο, καταδικάζονται σε θάνατο, σε ισόβια, σε πολύχρονη φυλάκιση, ευτυχώς δεν εκτελείται κανείς τους, επενέβη ο Σπυρίδων. Ο Τάκης Μαντάς, ο Χρήστος ο Κομπίλας, ο Μήτσος ο Μπάης, ο αξέχαστος Ερμής Ευαγγελίδης (Ζαγορίσιος), χρόνια στις φυλακές, κανείς τους δεν ζεί σήμερα, χάθηκαν λίγο πριν, λίγο μετά τα πενήντα τους. Όταν παίρνω το απολυτήριο απο τη Ζωσιμαία τον Ιούνιο του 49 ο εμφύλιος δεν έχει τελειώσει, τελειώνει λίγους μήνες αργότερα τον Αύγουστο του 49. Η είδηση με βρήκε στο φροντιστήριο του Κανέλου στην Αθήνα στην οδό Τενέδου.
Ως πρότυπο Γυμνάσιο η Ζωσιμαία Σχολή είχε το πλεονέκτημα να διορίζονται σε αυτήν επίλεκτοι καθηγητές. Θεωρώ υποχρέωσή μου σήμερα να μνημονεύσω τους περισσότερους απο αυτούς που θυμάμαι, που σφράγισαν την Γυμνασιακή μου μαθητεία. Ξεκίνησα με Γυμνασιάρχη το Χρήστο Σούλη, που φάνταζε σε μας τα παιδαρέλια σαν μια αξιοσέβαστη, αυστηρή, λίγο μυθική προσωπικότητα. Από τους φιλολόγους, πρώτο τον γλυκύτατο και αδικοχαμένο Άγγελο Χαντζή με τον οποίο έκανα τα πρώτα βήματα της Ελληνικής Γραμματολογίας με το “Λύκος διώκει αμνόν, ο δ΄ αμνός εις ναόν καταφεύγει” και το “λύω, λύεις, λύει, λύομεν, λύετε, λύουσι”, τον μειλίχιο Χουλιάρα, τους νεοελληνιστές Πεταλά και Παπαγεωργίου, τον πράο Σαράντη Παπανικολάου, τον νευρικό Σταματιάδη που με αγαπούσε πολύ και τις 4 τελευταίες τάξεις τον Βαγγέλη τον Πρίτσο, αρχαιολάτρη και λατινιστή, είμαστε τα παιδιά του Βαγγέλη, τον σεβάσμιο Γυμνασιάρχη Σιωμάλα και τον ποιητικό Γυμνασιάρχη Παπανικολάου με το “έρως ανίκατε μάχαν” της Αντιγόνης. Απο τους μαθηματικούς τον αυστηρό Μπέγκα, τον Τσακανάκη, που διαδέχθηκε ως Γυμνασιάρχης τον Σούλη όταν απολύθηκε και τα τελευταία χρόνια τον Μπουραντά. Απο τους φυσικούς τον μειλίχιο Μπάη και τον λεβέντη Καρακίτσιο. Τον αξέχαστο Οδυσσέα Φραγκούλη στα θρησκευτικά, με τις ατελείωτες συζητήσεις θεολογικού χαρακτήρα που δημιουργούσα, τον λόγιο-κριτικό Γεροντικό που μας έμαθε μπόλικα Γαλλικά όλη την τάξη και τέλος τους καθηγητές των καλλιτεχνικών μαθημάτων, τον μουσικό Βοντετσιάνο, τον καλλιτέχνη Παπά-Αρώνη και τον ευθυτενή γυμναστή μας τον Κοριζή. Δεν τα πήγαινα καλά σ΄ αυτά τα μαθήματα λόγω έλλειψης φυσικού ταλέντου.
Η μαθητεία μου στη Ζωσιμαία Σχολή μου έδωσε την ευκαιρία να αποκτήσω ορισμένα εφόδια και να καλλιεργήσω ορισμένα προσόντα, που αποτέλεσαν καθοριστικό παράγοντα στην επιτυχή στη συνέχεια μόρφωσή μου και στην ακαδημαϊκή μου σταδιοδρομία:
α). Έμαθα καλά Ελληνικά, Γραμματική και Συντακτικό, Αρχαία και Νεοελληνική Γραμματολογία, διάβασα πολύ Ελληνική Λογοτεχνία, καθαρευουσιάνικη και δημοτική ξένη και κύρια Γαλλική Λογοτεχνία σε μετάφραση. Έτσι ανέπτυξα την ικανότητα σαφήνειας, πληρότητας και λιτότητας στη διατύπωση στον γραπτό και προφορικό λόγο, όχι βέβαια στην ορθοφωνική εκφορά του προφορικού λόγου (σύνδρομο όλων των Ηπειρωτών της γενιάς μου). Η σημερινή γενιά έχει βελτιωθεί πολύ σ΄ αυτό. Εμβάθυνα καλά στη Φυσική-Χημεία-Μαθηματικά, αφού άλλωστε ετοιμαζόμουν για εξετάσεις στο Πολυτεχνείο.
β). Μαθησιακή πειθαρχία, οργάνωση της μαθησιακής διαδικασίας, χρονικό προγραμματισμό, συστηματική μελέτη με μεγάλη αυτοσυγκέντρωση.
γ). Τελευταίο και πολύ σημαντικό, αυτογνωσία-αυτοπεποίθηση και ισχυρή θέληση για την κατάκτηση της γνώσης.
Με αυτά τα εφόδια που απέκτησα και καλλιέργησα στα χρόνια της μαθητείας μου στη Ζωσιμαία Σχολή, και είμαι ευγνώμων σε όλους τους καθηγητές μου που ο καθένας με τον τρόπο του με βοήθησαν σε αυτό, κατόρθωσα να έχω μια επιτυχή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Η μαθησιακή μου διαδικασία συνεχίστηκε επιτυχώς για άλλα 8 ½ χρόνια σε υψηλής στάθμης Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην Αθήνα και λίγο αργότερα στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης των Η.Π.Α. το φημισμένο Μ.Ι.Τ. Από κει και πέρα, όλα τα άλλα ήρθαν φυσιολογικά, σαν αναπόφευκτη συνέπεια, νομοτελειακά, πάντα με πολλή δουλειά και αφοσίωση. Οι βάσεις είχαν χτιστεί στη Γεραρά Ζωσιμαία Σχολή.
Χίλια ευχαριστώ σε όλους που με τιμήσατε σήμερα με την παρουσία σας, χίλια ευχαριστώ για την υπομονή σας να ακούσετε το μικρό οδοιπορικό μου.