Εσσάτ, ο τελευταίος Πασάς των Ιωαννίνων
1 Νοεμβρίου, 2020
8 Νοεμβρίου 1930 – Η θεμελίωση του κτηρίου της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας
7 Νοεμβρίου, 20208 Νοεμβρίου 1922 – Η θεμελίωση της Καπλανείου Σχολής
Το ευρύ κοινό θεωρεί – λανθασμένα – ότι το κτίριο της Καπλανείου ανηγέρθη με χρήματα που διατέθηκαν από τον Εθνικό Ευεργέτη Ζώη Καπλάνη, ιδρυτή της ομώνυμης Σχολής στα Ιωάννινα.
Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Το σημερινό κτίριο ανηγέρθη με δαπάνες του Κληροδοτήματος Νικολάου Ζωσιμά και συγκεκριμένα η ανέγερση του χρηματοδοτήθηκε από τα έσοδα των κεφαλαίων εκείνων που οι Εθνικοί μας Ευεργέτες διέθεσαν υπέρ της Ζωσιμαίας Σχολής (Άρθρο Ε’ της διαθήκης Ν. Ζωσιμά (μερίδα Ζωσιμαίας Σχολής)
Η απόφαση ανεγέρσεως του διδακτηρίου που, τιμητικά, πήρε το όνομα του Ζώη Καπλάνη, ελήφθη από τους διαχειριστές των κεφαλαίων του Άρθρου Ε’ της διαθήκης Ν. Ζωσιμά (τέσσερις Έφοροι της Σχολής) το 1922, δηλαδή τέσσερα χρόνια πριν από την ίδρυση των Αγαθοεργών Καταστημάτων.
Το ωφέλιμο εμβαδόν του κτιρίου είναι 4.100 τετραγωνικά μέτρα και ανηγέρθη επί οικοπέδου 620 τετραγωνικών μέτρων
Η θεμελίωση τής Καπλανείου Σχολής έγινε την 8η Νοεμβρίου 1922, δηλαδή την ημέρα που η πόλις των Ιωαννίνων τιμούσε την μνήμη των Εθνικών Ευεργετών.
Στην φωτογραφία τού Απόστολου Βερτόδουλου καταγράφεται η ιστορική στιγμή και εμφανίζονται (από αριστερά): ο πρίγκιπας Ανδρέας (πατέρας τού Φιλίππου, συζύγου τής σημερινής βασίλισσας τής Αγγλίας), ο Ορέστης Ιωαννίδης, ο ιεροψάλτης Αλκιβιάδης Βερτόδουλος, ο γιατρός Αν. Χρηστίδης, ο μητροπολίτης Σπυρίδων, ο λογοτέχνης Χρήστος Χρηστοβασίλης, ο εκδότης τής εφημερίδας «Ήπειρος» Γ. Χατζής-Πελλερέν, ο Αλ. Νιτσίδης και ο γυμνασιάρχης Στεργίου.
Η φωτογραφία ελήφθη από το διαδίκτυο και ανήκει στο αρχείο Απ. Βερτόδουλου
2 Comments
Μετά την επανάσταση του Πλαστήρα, με διαταγή του Πάγκαλου ο Πρίγκιπας Ανδρέας συνελήφθη στην Κέρκυρα τον Οκτώβριο του 1922 από τον συνταγματάρχη Χρήστο Λούφα και μεταφέρθηκε στην Αθήνα για να δικαστεί από έκτακτο στρατοδικείο. Είχε προηγηθεί η δίκη και η εκτέλεση των έξι, το πρωΐ της 15 Νοεμβρίου 1922. Στη δίκη που ακολούθησε, ο πρίγκιπας Ανδρέας καταδικάσθηκε σε θάνατο με την κατηγορία της αρνήσεως εκτελέσεως διαταγής του αρχηγού της στρατιάς κατά τις μάχες του Σαγγαρίου τον Αύγουστο του 1921. Η απόφαση όμως δεν εκτελέστηκε από την Επαναστατική Στρατιωτική Κυβέρνηση, λόγω μεσολάβησης της βρετανικής κυβέρνησης, μέσω του Άγγλου πλοιάρχου Τάλμποτ. Με παρέμβαση του Πάγκαλου το στρατοδικείο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό “της τελείας απειρίας περί την διοίκησιν ανωτέρων μονάδων” και τον καταδίκασε στις 20 Νοεμβρίου 1922 στην ποινή της ισόβιας υπερορίας και της διαγραφής από το μητρώο των αξιωματικών.
Αμέσως μετά την καταδίκη του, με τη συνοδεία του συμμαθητή του από τη σχολή Ευελπίδων Θεόδωρου Πάγκαλου και του Τάλμποτ, μεταφέρθηκε στο Φάληρο και αναχώρησε με το βρετανικό αντιτορπιλλικό “Καλυψώ”. Το πλοίο σταμάτησε στην Κέρκυρα για να παραλάβει την οικογένειά του και μετά κατευθύνθηκε προς την Ιταλία. Στη συνέχεια μαζί με την οικογένειά του έφυγαν για τη Γαλλία και εγκαταστάθηκαν στο προάστιο του Παρισίου, Σαιν Κλου, φιλοξενούμενοι της εύπορης συζύγου του αδελφού του Γεωργίου, της Πριγκίπισσας Μαρία Βοναπάρτη.
Άρα δεν μπορεί να είναι στη φωτογραφία!
Νομίζω λανθασμένα στο λήμμα της “Βικιπαίδεια” και αλλού αναφέρεται οτι ο Ανδρέας συνελήφθη τον Οκτώβριο … Αυτό έγινε μετά της 15ης Νοεμβρίου και της εκτέλεσης των “Έξι” μετά την καταδίκη των “Οκτώ ” … Ο πρίγκηπας Ανδρέας ήταν στην φωτογραφία (η οποία φωτογραφία βέβαια ειναι πιο πλατιά, αλλά διάφοροι συνηθίζουν το … στένεμα) …