Διεκδικώντας την επαναλειτουργία της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής. 1993-2020:Το χρονικό μιας μοναχικής πορείας

Κατάργηση των Προτύπων Σχολείων

Το 1985 με απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας καταργήθηκε από την δημόσια εκπαίδευση ο θεσμός των Προτύπων Σχολείων. Έτσι η Γεραρά Ζωσιμαία Σχολή, το αρχαιότερο σχολείο της πατρίδας μας που ίδρυσαν και χρηματοδότησαν οι αδελφοί Ζωσιμάδες,  ο «μουσαίος λαμπτήρ του γένους», το σύμβολο της εκπαιδευτικής παράδοσης των Ιωαννίνων έπαψε, μετά από 150 χρόνια λαμπρής πορείας, να λειτουργεί ως Πρότυπο σχολείο.

Από την ένοχη σιωπή των τοπικών παραγόντων και από την απαράδεκτη αδράνεια των διαχειριστών του κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά δημιουργήθηκε η  πεποίθηση ότι στην τοπική κοινωνία είχαν εξουδετερωθεί πλήρως όλες οι πνευματικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να υπερασπιστούν την εκπαιδευτική παράδοση της πόλης μας και να τιμήσουν έμπρακτα την μνήμη των Εθνικών μας Ευεργετών.

Ίδρυση του Συλλόγου μας

Για να καλυφθεί αυτό το κενό αποφασίσαμε, το 1993, την ίδρυση του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής και την ανάληψη δράσεως υπέρ της επαναφοράς του θεσμού των Προτύπων Σχολείων στη δημόσια εκπαίδευση, υπέρ της επαναλειτουργίας της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής και υπέρ της επανασύνδεσης της με το κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά.

Η εναρκτήρια συγκέντρωση του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής στην Παλαιά Βουλή

Η εναρκτήρια συγκέντρωση μας, παρουσία του Προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών Γιάγκου Πεσμαζόγλου, αποτέλεσε την αφετηρία των αγώνων για την απόδοση του οφειλόμενου χρέους μας προς την τροφό Ζωσιμαία Σχολή και προς την ιδιαίτερη πατρίδα μας τα Γιάννενα.

Η πορεία μας μέχρι το 2011

Η πορεία μας ήταν δύσκολη, επίπονη και μοναχική. Χωρίς συμμάχους και κάτω από ένα βαρύ και οξυμένο πολιτικό κλίμα επιχειρούσαμε να ανατρέψουμε τις ιδεολογικές εμμονές της μίας πλευράς και να υπερνικήσουμε την αδράνεια και την μοιρολατρία της άλλης πλευράς. Με συγκεντρώσεις, ομιλίες, υπομνήματα προς όλα τα πολιτικά κόμματα και αρθρογραφώντας στον Γιαννιώτικο και Αθηναϊκό τύπο προβάλαμε συνεχώς τα αιτήματα μας υπέρ των Προτύπων σχολείων.

Επιδιώκοντας μία ευρύτερη δημοσιότητα των ιδεών μας εκδώσαμε, τον Ιούλιο 2002 το περιοδικό ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ και από τις σελίδες του εγκαινιάσαμε τον Μάρτιο 2006 τον δημόσιο διάλογο για τα Πρότυπα Σχολεία.

Το 1ο τεύχος του περιοδικού ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ

Το 2006 ήρθαμε σε επαφή με τον Σύλλογο Αποφοίτων Βαρβακείου Σχολής και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε στενά για την επίτευξη του κοινού σκοπού. Δεν άργησαν να έρθουν και τα πρώτα ελπιδοφόρα μηνύματα: τον Νοέμβριο 2008 ο τότε Υπουργός Παιδείας Ευριπίδης Στυλιανίδης μας δήλωσε ότι υιοθετεί τις προτάσεις μας και μας ανέθεσε την κατάθεση μιας ολοκληρωμένης εισήγησης υπό την μορφή  σχεδίου νόμου. Η πρόταση μας συντάχθηκε από τον Πρόεδρο των Αποφοίτων Βαρβακείου Σχολής Νομικό κ. Μάριο Μπαχά και από τον Απόφοιτο της Βαρβακείου, πρώην Πρύτανη Πανεπιστημίου Αθηνών και Υπουργό Δικαιοσύνης του ΠΑΣΟΚ Μιχάλη Σταθόπουλο, αλλά ποτέ δεν κατατέθηκε μιας και τον Ιανουάριο του 2009 έγινε ανασχηματισμός και ο κ. Στυλιανίδης αποχώρησε από το Υπουργείο Παιδείας.

Ξανά από την αρχή πάλι. Στις 20 Ιουνίου 2009 οι Απόφοιτοι της Ζωσιμαίας και της Βαρβακείου διοργανώσαμε στην Παλαιά Βουλή μία ημερίδα στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων, διακεκριμένοι επιστήμονες

Οι ομιλητές στην Ημερίδα της 20ης Ιουνίου 2009

εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και  σημαντικές προσωπικότητες του δημόσιου βίου. Εκλήθησαν να παραστούν και να απευθύνουν χαιρετισμό τόσο οι βουλευτές, ο Νομάρχης και ο  Δήμαρχος Ιωαννίνων όσο και ο Μητροπολίτης μας ως Πρόεδρος των Αγαθοεργών. Ουδείς εξ αυτών παρέστη στην εκδήλωση.

Τα αποτελέσματα της ημερίδας ήταν σημαντικά και καθοριστικής σημασίας για την περαιτέρω πορεία του αιτήματος μας. O Αντιπρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Θεόδωρος Πάγκαλος, ο πρώην Πρύτανης του ΕΜΠ και υπουργός της ΝΔ Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος και ο Πρόεδρος της Αριστεράς και της Προόδου Νίκος Κωνσταντόπουλος συνυπέγραψαν το σχετικό ψήφισμα με το οποίο:

• Καθορίζονταν ότι το θέμα των Προτύπων δεν είναι πολιτικό αλλά εκπαιδευτικό και υπερκομματικό θέμα
• Δηλώνονταν ότι η αναβάθμιση της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης πρέπει να ξεκινήσει από την επαναλειτουργία των ιστορικών Προτύπων Σχολείων και με την ίδρυση νέων Προτύπων Σχολείων στις πολυπληθέστερες και οικονομικά πιο υποβαθμισμένες περιοχές της πατρίδας μας
• Καθορίζονταν οι βασικές αρχές λειτουργίας των Προτύπων Σχολείων (αυτονομία, αξιοκρατία, διαρκής αξιολόγηση διδασκόντων και διδασκομένων)
  

Το ψήφισμα της Ημερίδας για τα Πρότυπα Σχολεία

Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία

Υποβάλαμε τα πορίσματα της ημερίδας στην Υπουργό Παιδείας της νέας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ κ. Άννας Διαμαντοπούλου. Αποστείλαμε νέα υπομνήματα στα πολιτικά κόμματα, συμμετείχαμε σε επιτροπές του Υπουργείου Παιδείας και τελικά καταφέραμε να ψηφιστεί από την Βουλή το 2011 ο Νόμος περί Προτύπων Πειραματικών Σχολείων.

Δεν ήταν αυτό που επιδιώκαμε, αλλά ήταν ένα βήμα προς τα μπροστά. Και αυτό το βήμα ήταν πολύ μεγάλο αν αναλογιστούμε ότι έγινε από το ίδιο κόμμα που το 1985 είχε καταργήσει  τον θεσμό των Προτύπων Σχολείων. Δυστυχώς όμως η Ζωσιμαία Σχολή δεν εντάχθηκε στον θεσμό των  Προτύπων Πειραματικών Σχολείων και τούτο επειδή ο Σύλλογος Καθηγητών του Λυκείου αρνήθηκε να υπογράψει και να υποβάλλει την προβλεπόμενη από τον νόμο αίτηση. Ήταν το μόνο από τα 120 σχολεία της χώρας που αρνήθηκε την αναβάθμιση του!

Νέο ξεκίνημα λοιπόν, νέοι αγώνες, έχοντας απέναντι μας όχι πια την πολιτική ηγεσία αλλά τα μικροσυμφέροντα μιας ολιγάριθμης ομάδας καθηγητών, τις εμμονές του τοπικού συνδικαλιστικού οργάνου των εκπαιδευτικών και την πατροπαράδοτη τακτική της συναλλακτικής ψηφοθηρίας.

Αριστεία και “ρετσινιά”

Ακολούθησε η κυβερνητική αλλαγή του 2015, αλλά υπό την γενικευμένη κατακραυγή που προκλήθηκε  από την γνωστή δήλωση με την οποία ταυτίζονταν η αριστεία με την «ρετσινιά» η κυβέρνηση αποδέχθηκε την λειτουργία τεσσεράμισι (!) Προτύπων Σχολείων, αφήνοντας όμως εκτός θεσμού και για τους γνωστούς λόγους το Λύκειο της Ζωσιμαίας Σχολής. Αλλά τα σχολεία αυτά υπήρξαν Πρότυπα μόνον κατ΄ όνομα μιας και η κυβέρνηση, υπό την πίεση της ΟΛΜΕ, τα εγκατέλειψε στην τύχη τους και τελικά τα υποβάθμισε τελείως.

Στο διάστημα αυτό, δηλαδή από το 2015 και μετά δεν παραμείναμε αδρανείς. Κάναμε παραστάσεις ενώπιον των Υπουργών της Κυβέρνησης, αποστείλαμε υπόμνημα προς τον (τότε) Πρόεδρο της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής κ. Κωνσταντίνο Γαβρόγλου, κοινοποιήσαμε τις προτάσεις μας σε όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης και συνεργαστήκαμε με του Τομεάρχες Παιδείας όλων των κομμάτων που ανταποκρίθηκαν στο σχετικό αίτημα μας.

Πρότυπα Σχολεία ξανά

Ακολούθησαν οι εκλογές του Ιουλίου 2019 και το Υπουργείο Παιδείας ανατέθηκε στην κ. Νίκη Κεραμέως, η οποία ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες μας. Προχώρησε με θάρρος και αποφασιστικότητα, κατέθεσε στη Βουλή τον νόμο για την «Αναβάθμιση του Σχολείου και άλλες διατάξεις». Σήμερα 11 Ιουνίου 2020 ο νόμος αυτός με τον οποίο ρυθμίζονται οι κανόνες λειτουργίας των Προτύπων Σχολείων υπερψηφίστηκε και έγινε νόμος του κράτους. Σε πρώτη φάση θα λειτουργήσουν 14 Πρότυπα Σχολεία σε όλη τη χώρα, μεταξύ αυτών και το αρχαιότερο σχολείο της πατρίδας μας, η Γεραρά Ζωσιμαία Σχολή.

Στο νόμο συμπεριελήφθη και η πρόταση που καταθέσαμε στην δημόσια διαβούλευση σύμφωνα με την οποία το δύο από τα πέντε μέλη του Συμβουλίου Στήριξης του Σχολείου θα είναι διακεκριμένες προσωπικότητες της τοπικής κοινωνίας, μέλη του Συλλόγου Αποφοίτων του οικείου Προτύπου Σχολείου. Δηλαδή η προσπάθεια μας δεν σταματάει εδώ και ο Σύλλογος Αποφοίτων του Προτύπου Σχολείου αποκτά πλέον θεσμικό ρόλο, συμμετέχοντας ενεργά στις δράσεις του.

Το άλλο σκέλος των προσπαθειών μας, δηλαδή η επανασύνδεση της Ζωσιμαίας Σχολής με το Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά, παραμένει στάσιμο, αποτελματωμένο, ανεκπλήρωτο. Όμως σήμερα είναι μέρα γιορταστική και τέτοιου είδους συζητήσεις ας τις μεταθέσουμε για τις επόμενες μέρες.

Επίλογος

Μία διαρκής προσπάθεια 30 ετών περίπου έφτασε στο τέλος της και το αποτέλεσμα μας ικανοποιεί πέρα για πέρα.

Είμαστε σίγουροι ότι η περιώνυμος Σχολή μας θα λάμψει και πάλι «ως σέλας φεραυγές», θα εξακολουθήσει να προσφέρει στην πατρίδα μας αποφοίτους ικανούς να διακριθούν σε όλους στους κοινωνικούς στίβους και δεν θα σταματήσει να εμπνέει στους μαθητές της αισθήματα σεβασμού, αγάπης, υπερηφάνειας και ευγνωμοσύνης. Είμαστε σίγουροι ότι η Πρότυπος Ζωσιμαία Σχολή θα διακριθεί και πάλι σαν κορυφαίο εκπαιδευτικό ίδρυμα, διάκριση που θα είναι ταυτόχρονα μνήμη και εγκώμιο, τιμή και ευγνωμοσύνη, εαρινή αύρα για τις ψυχές των Εθνικών μας Ευεργετών Αδελφών Ζωσιμάδων.

Η εαρινή αυτή αύρα ας δροσίσει και τις ψυχές όλων των φίλων μας που αν και προσέφεραν τόσα πολλά στο  αγώνα για την αναβίωση της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής, σήμερα, την ημέρα της γιορτής δεν μπορούν να μοιραστούν τη χαρά μαζί μας. Και μας λείπουν όλοι πολύ!