Γιάννη Παπαδάτου: Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ «ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ»

Ο κ. Γιάννης Παπαδάτος, Ομότιμος Καθηγητής της Ψυχοφυσιολογίας και της Ψυχικής Υγιεινής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και Πρόεδρος του Συνεδρίου με θέμα «Η Εκπαίδευση Δασκάλων και Καθηγητών Χαρισματικών Μαθητών στην Ελλάδα» (Αθήνα 21 – 23 Ιουνίου 2019) κάλεσε τους Προέδρους των Αποφοίτων των ιστορικών Προτύπων Σχολείων σε δείπνο, με κύριο σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και ιδεών για τα Πρότυπα Σχολεία.

Εξ αριστερών προς τα δεξιά: Γιώργος Βίτσας (Ζάννειο), Γιάννης Βαρότσος (Πειραματικό Πανεπιστημίου Αθηνών), Κώστας Μπουρλετίδης (Ιωνίδειος), Κλειώ Καλλιμάνη (Ανάβρυτα), Δημήτρης Τζάνας  (Βαρβάκειος), Σάκης Δάλλας (Ζωσιμαία), Καθηγητής Γιάννης Παπαδάτος, Τάσος Τσάτσος (Ευαγγελική)

Κατά την διάρκεια της συναντήσεως που πραγματοποιήθηκε την 25^η Ιουλίου 2019 ο κ. Γιάννης Παπαδάτος μας χάρισε ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που έχει τίτλο: Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ «ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ» – Δημοκρατία και εκπαίδευση χαρισματικών (Επιμέλεια Γιάννη Παπαδάτου – Εκδόσεις GUTENBERG).

Παραθέτω ορισμένα αποσπάσματα από το βιβλίο με την διευκρίνιση ότι α) οι επιλογές των αποσπασμάτων δεν έγιναν με ποιοτικά κριτήρια αλλά με κριτήρια επικαιρότητας και β) οι τίτλοι κάθε αποσπάσματος προσδιορίστηκαν από τον υπογράφοντα το παρόν άρθρο:

Η δύναμη της ανθρώπινης σκέψης στην σύγχρονη κοινωνία

Η ανθρωπότητα έχει πλέον αφήσει πίσω της την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της σωματικής δύναμης των δούλων και των εργατών και δεν έχει ανάγκη από εργάτες σαν τον Σταχάνωφ που ανακηρύχθηκε ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης για την δεινότητα του στην εξόρυξη του άνθρακα. Η ανθρωπότητα έχει πλέον ανεπιστρεπτεί επιλέξει την χρησιμοποίηση της δύναμης της ανθρώπινης σκέψης και της τεχνητής νοημοσύνης…… Γι αυτό υποστηρίζουμε ότι το σημαντικότερο πρόταγμα της σημερινής Ελλάδας δεν είναι τα γνωστά, παραδοσιακά, φθαρμένα πολιτικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης – έστω κι αν είναι κατανοητή η ψηφοθηρική στόχευση – αλλά ο εντοπισμός, η εκπαίδευση και η αξιοποίηση όλων των χαρισματικών μαθητών, φοιτητών και μεταπτυχιακών σπουδαστών της ελληνικής επικράτειας.

Θετικές και ανθρωπιστικές επιστήμες

Ο μέγιστος, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ψυχολόγος του 20^ου αιώνα  Burrhus Frederic Skinner αναφέρει ότι: “ …. Η Φυσική και η Βιολογία έχουν προχωρήσει πολύ μπροστά, αλλά δεν υπάρχει ανάλογη πρόοδος στην επιστήμη της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Στην εποχή μας, οι αρχαίοι Έλληνες Φυσικοί και Βιολόγοι έχουν μόνο ιστορικό ενδιαφέρον (κανείς σύγχρονος φυσικός ή βιολόγος δεν θα στραφεί στον Αριστοτέλη για βοήθεια), είναι όμως ακόμη καθήκον στους σπουδαστές της ανθρώπινης συμπεριφοράς ο διάλογος με τις φιλοσοφικές ιδέες του Πλάτωνα. Ο Αριστοτέλης δεν θα μπορούσε να κατανοήσει ούτε  μία σελίδα από την σύγχρονη Φυσική ή Βιολογία. Αλλά ο Σωκράτης και οι φίλοι του θα είχαν μικρή δυσκολία να παρακολουθήσουν μία πρόσφατη συζήτηση για τις ανθρώπινες αξίες»

Εμπειρία εκπαίδευσης χαρισματικών παιδιών

Η συστηματική εκπαίδευση των χαρισματικών παιδιών και εφήβων, εδώ και πολλές δεκαετίες, στο σύνολο σχεδόν των ανεπτυγμένων χωρών, έχει πλέον συσσωρεύσει ικανό πλούτο γνώσεων και έχει καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα, ώστε να μην επιτρέπονται πλέον αστήρικτες ατομικές εμπνεύσεις και ατεκμηρίωτοι ιδεολογικοί αυτοσχεδιασμοί.

Χαρισματικά άτομα και ταλαντούχα άτομα

Οι Stenberg και Davidson το 1988 τόνισαν ότι «η ευφυία είναι αναντίρρητα η πιο πολύτιμη φυσική πηγή που μπορεί να διαθέτει ένας πολιτισμός». Τα χαρισματικά άτομα έχουν ιδιαίτερες γνωστικές και νοητικές ικανότητες και προσανατολίζονται σε ακαδημαϊκή πορεία. Ενώ τα ταλαντούχα είναι άτομα με καλλιτεχνικά ή αθλητικά επιτεύγματα

Τα χαρακτηριστικά της ευφυίας

Οι Buzan και Keene, το 1994, ανέφεραν μία λίστα από 20 χαρακτηριστικά τα οποία είναι κοινά στις σημαντικότερες ευφυείς προσωπικότητες της ιστορίας. Αυτά είναι:

1. το όραμα
2. η επιδίωξη
3. η πίστη
4. η δέσμευση
5. ο σχεδιασμός
6. η επιμονή
7. η μάθηση από αποτυχία και λάθη
8. η βαθιά γνώση αντικειμένου
9. η νοητική αναπαράσταση της γνώσης
10. η φαντασία
11. η θετική στάση
12. η αυτοδιόρθωση
13. η διαισθητικότητα
14. ο ιθύνων νους στην αναγνώριση του προβλήματος
15. ο επιτελικός νους στην επεξεργασία του έγου
16. η αλήθεια – τιμιότητα
17. η τόλμη – το θάρρος
18. η δημιουργικότητα – ευελιξία
19. η αγάπη στο έργο
20. η ενέργεια

Κριτήρια εισαγωγής σπουδαστών στην Ακαδημία Πλάτωνος

Ο Πλάτων στην Πολιτεία του αναφέρει τα κριτήρια με τα οποία γινόταν η επιλογή σπουδαστών στην Ακαδημία που είχε ιδρύσει, από τα οποία σημαντικότερα ήταν τα εξής:

1. Οξύτατη αντίληψη στα μαθήματα, ώστε να μαθαίνουν εύκολα
2. Καλή μνήμη, ισχυρή θέληση και εργατικότητα
3. Να αγαπάνε την δύσκολη προσπάθεια, να είναι φιλόπονοι
4. Άτομα αψεγάδιαστα στο σώμα και στον νου

Ο συντάκτης

Αθανάσιος Δάλλας