Δημήτριος Βλαχλείδης

Ο ευπατρίδης γιατρός και Δήμαρχος Ιωαννίνων

Ο γιατρός και Δήμαρχος Ιωαννιτών Δημήτριος Βλαχλείδης (1875-1951) ήταν ένας ευπατρίδης. Άνθρωπος πράος και μειλίχιος, δίσταζε και αμφιταλαντευόταν πολύ πριν πάρει μια απόφαση, γι’ αυτό και τον αποκαλούσαν «ο απογάλιας». Δεν δίστασε, ωστόσο, να πάρει μέρος σε μεγάλους εθνικούς αγώνες αλλά και να βάλει τα θεμέλια για την ανάπτυξη της πόλης.

Γεννημένος στα Γιάννινα από αρχοντική οικογένεια, αποφοίτησε από τη Ζωσιμαία Σχολή, σπούδασε στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας και συμπλήρωσε τις ιατρικές σπουδές του στο Παρίσι.

Φοιτητής ακόμα, κατετάγη εθελοντικά στον ελληνικό στρατό και πήρε μέρος στον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, στις επιχειρήσεις για κατάληψη της Πρέβεζας.

Λίγο πριν την απελευθέρωση του 1913, στα τουρκοκρατούμενα Γιάννινα οργίαζε η ρουμανική και αλβανική προπαγάνδα και είχαν συγκροτηθεί στην πόλη ένοπλα αλβανικά τμήματα με την ανοχή των τουρκικών αρχών. Για την αντιμετώπισή τους, αλλά κυρίως για την προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα, ιδρύθηκε το 1906 η συνωμοτική πατριωτική οργάνωση «Ηπειρωτική Εταιρεία», η Φιλική Εταιρεία της Ηπείρου και ο Βλαχλείδης ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της. Για να μη κινήσουν υποψίες συνεδρίαζαν τα βράδια στο φαρμακείο του Ζώη Παπανικολάου, στη σημερινή οδό Ανεξαρτησίας, στο οποίο σύχναζαν ως φίλοι.

Ο Δημήτριος Βλαχλείδης έζησε όλη του τη ζωή στα Γιάννινα και πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως γιατρός και δήμαρχος. Δεν έκανε οικογένεια. Έμενε μόνος του σε ένα διώροφο νεοκλασικό στην οδό Παπάζογλου, απέναντι από το αρχοντικό Πυρσινέλλα, και η πόρτα του ήταν ανοιχτή για όλους: Από τους βασιλιάδες και τους πρωθυπουργούς που φιλοξενούσε όταν επισκέπτονταν τα Γιάννινα μέχρι τους ασθενείς του και τους δημότες που πήγαιναν για τα παράπονά τους στον δήμαρχο. Τους υποδεχόταν στο σαλόνι και η οικιακή βοηθός με στολή υπηρεσίας τούς κερνούσε γλυκό κορόμηλο σε ασημένιο πιατάκι…

Προερχόταν από αρχοντική οικογένεια αλλά ήταν πάμφτωχος γιατί ως γιατρός δεχόταν τους ασθενείς του δωρεάν. Δεν είχε χρήματα ούτε για να πληρώνει την οικιακή βοηθό του. Της πρόσφερε μόνο τροφή και στέγη στο σπίτι του κι εκείνη, για βιοπορισμό, είχε εγκαταστήσει στη δημαρχιακή κατοικία έναν αργαλειό και έφτιαχνε υφαντά.

Κάθε πρωί, διέσχιζε ευθυτενής το κέντρο της πόλης μέχρι το Δημαρχείο, που τότε ήταν στον Κουραμπά, κοντά στο μετέπειτα «Ξενία». Στην υπερεικοσαετή δημαρχιακή θητεία του, από το 1929 μέχρι το 1950, τα Γιάννινα απέκτησαν δίκτυα ηλεκτροδότησης και ύδρευσης, δημοτικά ιατρεία, δημοτικό μουσείο, δεντροφυτεύτηκαν οι γύρω λόφοι και χτίστηκαν σημαντικά κτήρια όπως η Ακαδημία και το σημερινό Δημαρχείο.

Η 8η Μεραρχία απένειμε στον Βλαχλείδη το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων για τη συνολική προσφορά του στην πατρίδα και το Δημοτικό Συμβούλιο έδωσε το όνομά του στην οδό απέναντι από το Ταχυδρομείο. «Ο Δημήτριος Βλαχλείδης υπήρξε εξαίρετος επιστήμων, χρηστός πολίτης, θερμός πατριώτης, έντιμος λειτουργός», τονίζεται στο σκεπτικό της απόφασης.

Εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στα Γιάννινα το 1939

Με τα γυαλιά, πίσω από τον στρατιωτικό, ο δήμαρχος Δημ. Βλαχλείδης, αριστερά στη δεύτερη σειρά ο ιδρυτής τού “Ηπειρωτικού Αγώνα” Ευθύμιος Τζάλλας και δεξιά στην πρώτη σειρά ο εκδότης τής εφημερίδας “Κραυγή” και μετέπειτα δήμαρχος Γρηγόρης Σακκάς.

Φωτογραφία από το βιβλίο τού Χρήστου Τσέτση “Το εργατικό κίνημα τών Ιωαννίνων”.

Ο δήμαρχος Δημήτριος Βλαχλείδης με τον αρχηγό του ΕΔΕΣ Ναπολέοντα Ζέρβα

Αντιπροσωπεία επιφανών Γιαννιωτών στις 4 Οκτωβρίου του 1943 συναντιέται με τον  αρχηγό του ΕΔΕΣ Ναπολέοντα Ζέρβα στους Σκιαδάδες Άρτας. Εικονίζονται από αριστερά: Αξιωματικός του Ζέρβα, ο Δήμαρχος Ιωαννιτών Δημήτριος Βλαχλείδης, Οο αρχηγός του ΕΔΕΣ Ναπολέων Ζέρβας,ο  αρχιδιάκονος Αθανάσιος Νάτσης και ο έμπορος Δημήτριος Δούμας.

Ιστορική φωτογραφία από το βιβλίο του Γερμανού στρατηγού Χούμπερτ Λανς της μεραρχίας Εντελβάις στα Γιάννενα.

———————————————————————————-

Το πορτραίτο του Δημητρίου Βλαχλείδη βρίσκεται στο Δημαρχείο Ιωαννίνων, φιλοτεχνημένο από τον ζωγράφο και χαράκτη Βασίλη Καζάκο.

Συντάκτης: Θωμάς Νούσιας