Ο καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης κ. Ορέστης Καλογήρου είχε την ευγενή καλοσύνη να μας στείλει μια φωτογραφία με επεξηγηματικά στοιχεία από το αρχείο του πατέρα του Ιωάννη Ορ. Καλογήρου. Τον ευχαριστούμε θερμά.
“Η φωτογραφία είναι από τη μαθητική παράσταση του θεατρικού έργου του Αριστομένη Προβελέγγιου «Νικηφόρος Φωκάς». Η παράσταση δόθηκε τον Μάιο 1930 από τους μαθητές και τις μαθήτριες της Δ’ τάξης του οκταταξίου τότε Γυμνασίου της Ζωσιμαίας. Το οκτατάξιο γυμνάσιο είχε έξι τάξεις, αφού η πρώτη άρχιζε από την τρίτη (Γ-Δ- Ε – ΣΤ- Ζ- Η). Σήμερα θα αντιστοιχούσε στη Β’ Γυμνασίου.
Η φωτογραφία βρίσκεται στο αρχείο του Ιωάννη Ορ. Καλογήρου (Ιωάννινα 1916 – Θεσσαλονίκη 1997) σε «αεροπορικό» ταχυδρομικό φάκελο με αποστολέα τον Νικόλαο Βολονάση, φιλόλογο από το Σκαμνέλι Ζαγορίου, που διετέλεσε Γυμνασιάρχης της Ζωσιμαίας την περίοδο 1957-1965 και παραλήπτη τον Ιωάννη Καλογήρου στην οικία του στη Θεσσαλονίκη. Μέσα στον φάκελο βρίσκεται σύντομη ιδιόχειρη επιστολή με ημερομηνία 24 Ιουλίου 1967. Η επιστολή ξεκινάει έτσι,
«Αγαπητέ μου κ. Καλογήρου,
Σου εσωκλείω 2 φωτογραφίες* από την παράσταση του Νικηφόρου Φωκά. Θα σε συγκινήσει η ανάμνηση των μαθητικών σου χρόνων. Είναι μπροστά στον κινηματογράφο του Ευστρατιάδη – νυν Ορφεύς – που δεν άλλαξε η εξωτερική του όψις.»
και συνεχίζει με σύντομα οικογενειακά νέα και ευχές.
Η φωτογραφία είναι τυπωμένη σε μορφή carte pos tale, πιθανόν από έκδοση της Σχολής, στην οποία προφανώς είχε πρόσβαση ο Βολονάσης ως Γυμνασιάρχης. Δυστυχώς, δεν μπορώ να εντοπίσω τον Ιωάννη Καλογήρου.
Λεπτομέρειες για την παράσταση δίνει, 57 χρόνια μετά, ο τότε μαθητής της τάξης αυτής, Ιωάννης Καλογήρου, σε κείμενό του που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ηπειρωτική Εστία (τεύχος 426-427-428, Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1987, σελ. 536 – 538)**. Ο 14χρονος τότε Ιωάννης Καλογήρου είχε συμμετάσχει με έναν μικρό ρόλο αυλικού.
Από την διήγηση του Ιωάννη Καλογήρου μαθαίνουμε ότι εκείνη τη χρονιά (1929-1930) φοίτησαν στην τάξη αυτή και έπαιξαν στην παράσταση, μεταξύ άλλων, οι: Φεβρωνία Ευαγγελίου, Έλλη Σπανού, Σπυρίδων Βαδαλούκας***, Δημήτριος Λάλας, Ναδίνα Αγνάντη, Βασιλική Παπαδημητρίου, Έλντα Λεβή****, Μαίρη Βερσή, Χριστόφορος Οικονομίδης και Ιωάννης Καλογήρου. Το έργο δίδαξε ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος. Πιθανόν είναι ο καθηγητής στη φωτογραφία.
*Στον φάκελο βρέθηκε μόνον μία φωτογραφία.
**Ο Ιωάννης Καλογήρου από το 1987 έως το 1992 δημοσίευσε σε συνέχειες μια σειρά από κείμενα στο περιοδικό Ηπειρωτική Εστία (τεύχη 420 έως 482), που την ονόμαζε «Σύμμεικτα Πανηπειρωτικά Φιλολογικά (με αφορμή την έκδοση των ‘Απάντων’ Δ. Στ. Σαλαμάγκα)». Στο κείμενο αυτό είναι ατάκτως ερριμμένες, βιβλιοκριτικές για βιβλία σχετικά με τα Γιάννενα και την Ήπειρο, μαζί με θεολογικές, ιστορικές, λαογραφικές και ενίοτε οικογενειακές αναφορές και προσωπικές αναμνήσεις, κυρίως από τα προπολεμικά Γιάννενα, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε.
*** Βουλευτής Ιωαννίνων με την Ένωση Κέντρου στις εκλογές του 1963 και στις εκλογές του 1964.
****Η Έλντα Λεβή επέζησε του Ολοκαυτώματος και πέθανε το 2000.”