“Τα δικά μας Γιάννινα” της Μαίρης Τσακελίδου

Γράφηκαν τόσα πολλά για τα Γιάννινα που θάλεγε κανείς πως δεν έμεινε τίποτε που να μην ειπώθηκε. Μα πάλι, κουβαλάμε όλοι μας μνήμες που ο καθένας χωριστά τις έχει σημείο αναφοράς ή σημείο ζωής ή σημείο πρώτης νιότης.

Όσα κι’ αν γράφηκαν, όσα κι αν ειπώθηκαν δεν μπορεί να αντικαταστήσουν τις εικόνες από τους χειμώνες τους παγωμένους, τους χιονισμένους. Τότε που η μητέρα μου πέταγε κουρελούδες στο διαδρομάκι για να μπορέσουμε να βγούμε από το σπίτι ως την εξώπορτα της αυλής. Να πάμε που; Όλα παγωμένα και τα σχολεία κλειστά. Θυμάστε τις μαρτυρικές μέρες που έπρεπε να παρελάσουμε με την ποδιά, τον άσπρο γιακά και τα λευκά σοσόνια μπρός από την εξέδρα των επισήμων στην Νομαρχία μπροστά.

Η Φρειδερίκη – Βασίλισσα της Ελλάδας τότε – ντυμένη με γούνες ως κάτω στα πόδια της και εμείς με εφημερίδες μέσα από την λεπτή ποδιά για να αντέξουμε τον «βοριά που τα αρνάκια παγώνει».

Όσα και αν γραφτούν ποιος θα μπορέσει να διηγηθεί την εικόνα της ατέλειωτης βροχής που ξεκινούσε τον Οκτώβρη και τελείωνε τον Μάη και μείς – δεσποινιδούλες και παλληκαράκια – πάνω κάτω στην πλατεία με τις ομπρέλες και τις γαλότσες, προσδοκώντας ένα κοίταγμα, μια ματιά, ένα χαμόγελο και ίσως σπάνια και δυο βιαστικές κουβέντες.

Ποιος μπορεί να περιγράψει τις αυλές, τα γιασεμιά, τον Έσπερο, την Τιτάνια, τους ολάνθιστους κήπους, τα πάρτι, τους πρώτους έρωτες, αν δεν τάζησε σ’ αυτή την πόλη με τα βουνά γύρω – γύρω και την λίμνη μούσα και θρύλο. Αγριεμένη, φουρτουνιασμένη, πράσινη σκούρα, τρομακτική μα δικιά μας. Εκδρομή στο νησί. Λίγο κρυφά, λίγο σκαστά, μα δική μας.

Και κείνη η ομίχλη! Που σκέπαζε την πόλη και την εξαφάνιζε που νόμιζες πως την καταπίνεις μαζί με την ανάσα σου, ώσπου να σηκωθεί προς το μεσημέρι και να γίνει ήλιος λαμπρός, κοφτερός, παγωμένος.

Και μείς πάλι στην πλατεία, στην βόλτα, στα πρώτα σκιρτήματα, στα πρώτα χτυποκάρδια χωρίς να ξέρουμε ίσως τι σημαίνει αυτό.

Όσα και αν γράψουν, αυτή είναι η πόλη μας, η δική μας πόλη. Αλλιώτικη για τον καθένα χωριστά και τόσο όμοια για όλους μας.

Τα Γιάννινα τα δικά μας είναι, οι Τζαμάλες, τα μασκαρέματα, το κλέψιμο των ξύλων για τις φωτιές της Αποκριάς.

Είναι οι μαχαλάδες, η Καλούτσιανη, η Σιαράβα, οι Τούρκικοι καφενέδες, ο Πλάτανος, Κουρμανιό, Γιαλί καφενέ, Άλσος, Αρχιμανδριό, Ζευγάρια, Περίβλεπτος, Λιμνοπούλα, Καραβατιά, Λακώματα και το τελευταίο ατένισμα από κείνη την πλατιά στροφή του Δρίσκου.

Αφιερωμένο σ’ όσους θυμούνται με νοσταλγία.

Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΖΩΣΙΜΑΔΕΣ.

Η Μαίρη Τσακελίδου είναι απόφοιτος της Ζωσιμαίας Σχολής της τάξης που αποφοίτησε το 1964. Ήταν πρόεδρος του Τμήματος Αθηνών στο 6ο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου .

Οι φωτογραφίες είναι του Λάζαρου Σακελλαρίου.