ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ και ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “ΣΧΟΛΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ”

Ευχαριστούμε την Προϊσταμένη ΓΑΚ – Αρχείων Νομού Ιωαννίνων Διδάκτωρ Ιστορίας κα Μάρθα Παπαδοπούλου από την οποία λάβαμε τα παρακάτω βιβλία.

ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ (1938-1949)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ (Απόσπασμα)

Η νοσολογική διαδικασία και ο αριθμός των λοιμώξεων σχηματοποιούν τις κύριες προσεγγίσεις της ιατρικής επιστήμης και της υγείας για το μαθητικό πληθυσμό της Ζωσιμαίας Σχολής κατά τα έτη 1938-1949. Οι αρχειακές μαρτυρίες της Σχολής εμπεριέχουν σημαντικό αριθμό περιστατικών, περίπου 4.500, που εντοπίζονται στον πληθυσμό στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η καταγραφή τους είναι δυνατόν να οδηγήσει στην αξιολόγηση τους σε συνάρτηση με τα δεδομένα της επιστήμης και τη γενικότερη τακτική λήψης προληπτικών μέτρων, διαλογή, εμβολιασμούς και συμβουλευτικές παρεμβάσεις.
Το υλικό αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί περιέχει στοιχεία με ιδιαίτερη ιστορική αξία, καταγράφει δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, που υπερβαίνουν τα πλαίσια της μικροϊστορίας και της τοπικής ιστορίας, και εντάσσεται σε θέματα γενικότερης μαθητικής αντίληψης και πρόνοιας. Μέσα από τα κείμενα των κατάστιχων του κώδικα της Ζωσιμαίας Σχολής αντλούνται ειδήσεις που αντέχουν σε αναλύσεις, ποιοτικές ή ποσοτικές, που αφορούν την Σχολιατρική Υπηρεσία, η οποία αναδιοργανώνεται εκείνη τη χρονική περίοδο με τον Αναγκαστικό Νόμο 1805/14-20 Ιουνίου 1939. Η υπηρεσία αυτή είναι αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας που προϋποθέτει το συντονισμό των ενεργειών της κρατικής ιεραρχίας των υγειονομικών υπηρεσιών, των συμβουλίων Σχολικής Υγιεινής και Ανώτατου Υγειονομικού Συμβουλίου του Κράτους καθώς και της υγειονομικής υπηρεσίας των σχολείων με τους σχολιάτρους και τις επισκέπτριες σχολικές νοσοκόμους.
Η φυσική πορεία και συχνότητα των νοσημάτων των μαθητών καθώς και οι αιτίες που συντελούσαν στην εμφάνιση και διατήρηση τους φαίνεται ότι προβλημάτιζαν τον εκπαιδευτικό κρατικό φορέα για τις τυχόν επιπτώσεις σε θέματα που σχετίζονται γενικότερα με την υγεία του πληθυσμού. ………….

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΣΧΟΛΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ»

ΠΡΟΛΟΓΙΚΑ

Η σχολιατρική υπηρεσία, προκειμένου να προωθήσει τις νέες αντιλήψεις για φροντίδα και προστασία της υγείας μαθητών και δασκάλων, τη λήψη ανάλογων μέτρων, τη διασφάλιση υγιεινής διαβίωσης στο σχολικό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον χρησιμοποιεί ως μέσο την αρθρογράφηση στον έντυπο περιοδικό τύπο, όπου γίνεται συστηματική ανασκόπηση των παραδοσιακών τρόπων διάδοσης των επεξεργασμένων πληροφοριών με παιδαγωγική, ψυχολογική και ιατρική διάσταση.
Η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών των σχολιάτρων στην εκπαίδευση αποδεικνύεται από το περιοδικό «Σχολική Υγιεινή» που εκδιδόταν ετήσια κάθε μήνα από το Σεπτέμβρη, την έναρξη δηλαδή του σχολικού έτους, μέχρι τη λήξη του, το μήνα Ιούνιο, από το Κέντρο Μαθητικής Αντιλήψεως Αθηνών1. Όπως σημειώνεται στο εξώφυλλο «αποστέλλεται σε όλα τα σχολεία του κράτους προς διάδοσιν των γνώσεων της Παιδολογίας και Σχολικής Υγιεινής» και ο τόπος έκδοσης από το 1936 είναι η Αθήνα2. Τα θέματα, που φιλοξενούνται στο περιοδικό «Σχολική Υγιεινή» εντάσσονται στις αρμοδιότητες της σχολιατρικής υπηρεσίας και αποκτούν ευρύτερο κοινωνικό ενδιαφέρον.
Για να μελετηθεί το υλικό του περιοδικού επιχειρείται αρχικά μια ποσοτική ανάλυση των δημοσιευμάτων σε σχέση με το μήνα και το έτος, ακολουθεί η ποιοτική ανάλυση της θεματογραφίας, επισημαίνονται οι σημαντικότερες ενότητες που απασχόλησαν το περιοδικό και ομαδοποιούνται τα θέματα με συστηματική αναφορά των άρθρων με τον αντίστοιχο αριθμό τους μέσα σε αγκύλες. Μια συνολική καταγραφή των άρθρων του περιοδικού περιλαμβάνει το Παράρτημα Ι. Τέλος, στο Παράρτημα II παρατίθεται νομοθεσία που αφορά τη σύσταση ιατρικών συλλόγων και στο Παράρτημα III παρουσιάζονται φωτογραφίες εξώφυλλων του εν λόγω περιοδικού.

ΜΑΡΘΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Διδάκτωρ Ιστορίας, Προϊσταμένη ΓΑΚ – Αρχείων Νομού Ιωαννίνων

1. Βλ. Α.Ν. 1805/39, άρθρα 19-29 Β.Δ. 19-02-1940.
2. Όπως αναγράφεται στην επόμενη σελίδα μετά το εξώφυλλο εκδίδεται στο τυπογραφείο, στην οδό Αλεξάνδρου Σούτσου 20, για εννιά συνεχόμενα έτη από το 1936 μέχρι το 1946 και από το 1947 εκδιδόταν σε άλλο τυπογραφείο, στην οδό Πειραιώς 33 και το όνομα του υπεύθυνου του τυπογραφείου, Ε. Σωτηρόπουλος και Σια, στην οδό Αγησιλάου 23.