Δικαιοσύνη και νομιμότητα στο Κληροδότημα Νικολάου Ζωσιμά

Είναι γνωστό ότι το ελληνικό δημόσιο εκμεταλλεύεται αυταρχικά, ληστρικά και παράνομα, τα περιουσιακά στοιχεία της Ζωσιμαίας Σχολής, στα οποία στεγάζει ΔΩΡΕAΝ 27 σχολεία και 5.500 μαθητές.

Παράλληλα η σημερινή κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας αδιαφορώντας για το δημόσιο συμφέρον, περιφρονώντας την μνήμη των Εθνικών Ευεργετών, αγνοώντας την σύγχρονη ιστορία μας και την εκπαιδευτική παράδοση της Ζωσιμαίας Σχολής και παραβαίνοντας όλους τους κανόνες δικαίου  και ίσης μεταχείρισης αρνείται επίμονα την λειτουργία της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής ως ενιαίας εκπαιδευτικής μονάδας.

Η Ένωση Αποφοίτων Ζωσιμαίας Σχολής συνέταξε ένα σχετικό Δελτίο Τύπου το οποίο δημοσιεύθηκε στα ΜΜΕ των Ιωαννίνων την 15^η Μαΐου 2019. Το Δελτίο Τύπου συνοδεύονταν και από ένα αναλυτικό κείμενο με τίτλο: «Νομιμότητα και δικαιοσύνη στην διαχείριση της ακίνητης περιουσίας της Ζωσιμαίας Σχολής» του οποίου το ακριβές περιεχόμενο έχει ως εξής:

Επειδή το Ελληνικό δημόσιο αδυνατούσε να καλύψει τις εκπαιδευτικές στεγαστικές ανάγκες της πόλεως, αποφάσισε το 1926, με την ανοχή ή και την σύμπραξη του Μητροπολίτη Σπυρίδωνα,  να οικειοποιηθεί τα κεφάλαια που ο Ν. Ζωσιμάς κληροδότησε υπέρ της Ζωσιμαίας Σχολής και να τα διαθέση, όχι για τον σκοπό που όριζε ο διαθέτης, αλλά για την ανέγερση διδακτηρίων προς ικανοποίηση των δικών του αναγκών. Με αυτά τα κεφάλαια αναγερθήκαν στα Γιάννενα οχτώ (8) κτίρια στα οποία στεγάζονται σήμερα εικοσιεφτά (27) σχολεία με 5.500 περίπου μαθητές (μέχρι το 1985 το 100% των μαθητών της πόλεως). Είναι αυτονόητο ότι τα εν λόγω κτίρια, συνολικού ωφελίμου εμβαδού 19.300 μ2, αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν περιουσιακό στοιχείο της Ζωσιμαίας Σχολής και για τα οποία το Δημόσιο ουδέποτε κατέβαλε – κατά παράβαση των νόμων και των κανόνων δικαίου – το παραμικρό ενοίκιο.

Το 2015 το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να επαναφέρει τον θεσμό των Προτύπων Σχολείων στον οποίο ενέταξε όλα τα ιστορικά Πρότυπα Σχολεία πλην της Ζωσιμαίας Σχολής! Η Κυβέρνηση περιφρονώντας με βάναυσο τρόπο την εκπαιδευτική παράδοση της Ζωσιμαίας Σχολής, προσβάλλοντας τη μνήμη των Εθνικών Ευεργετών Αδελφών Ζωσιμάδων, αδιαφορώντας για το ότι τα περιουσιακά στοιχεία της «μερίδας Ζωσιμαίας Σχολής» χρησιμοποιούνται για να υποκαταστήσουν την ανικανότητα του δημοσίου για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών της εκπαίδευσης, συμπεριφέρθηκε στη Ζωσιμαία Σχολή, στο διαχειριστή του Κληροδοτήματος Νικολάου Ζωσιμά και στην πόλη των Ιωαννίνων με αποικιοκρατική νοοτροπία και με έναν περιφρονητικό τρόπο που μας αδικεί κατάφωρα και μας προσβάλει σκαιότατα.

Τα Αγαθοεργά Καταστήματα αποτελούν, πλην των άλλων,  τον διαχειριστή των συμφερόντων του Κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά και τον θεματοφύλακα της εκπαιδευτικής παράδοσης της Ζωσιμαίας Σχολής. Θα έπρεπε, λοιπόν, να αντιδράσουν άμεσα και να διακόψουν την άτυπη εκχώρηση των κτιρίων που χρησιμοποιούνται για τη στέγαση σχολείων και να ζητήσουν την άμεση εκκένωση και την παράδοσή τους στο νόμιμο ιδιοκτήτη. Όμως μια τέτοια πράξη, παρ΄ όλο ότι θα ήταν απόλυτα δίκαιη και η μόνη που θα άρμοζε ως απάντηση στην αλαζονεία της εξουσίας, αφ’ ενός μεν θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στην κοινωνία των Ιωαννίνων, αφ’ ετέρου δε θα ενείχε τον κίνδυνο να δυσφημισθεί ως εκδικητική πράξη.

Με αφορμή αυτό το γεγονός απευθυνθήκαμε στα Αγαθοεργά Καταστήματα ζητήσαμε από το διαχειριστή του Κληροδοτήματος Νικολάου Ζωσιμά να προβεί σε διόρθωση λαθών ή αμελειών του παρελθόντος  και να ενεργήσει άμεσα υπέρ της διασφάλισης των συμφερόντων του Κληροδοτήματος και υπέρ της εναρμόνισης των διαχειριστικών αρχών με τα χρηστά ήθη και τους στοιχειώδεις κανόνες δικαίου. Μέχρι τώρα δεν πήραμε καμμία απάντηση.

Μία πρόσφατη πράξη του κ. Υπουργού Παιδείας μας επιβεβαίωσε την άποψη σύμφωνα με την οποία ορισμένες ενέργειες των κυβερνώντων χαρακτηρίζονται από πλήρη αδιαφορία για το δημόσιο συμφέρον, από περιφρόνηση των κανόνων δικαίου και από άγνοια της ιστορίας, έχουν δε ως μοναδικό κίνητρο τη εκδήλωση πολιτικής εύνοιας υπέρ μεμονωμένων ατόμων που επωφελούνται από την διακοπή της λειτουργίας της Ζωσιμαίας Σχολής ως Προτύπου Σχολείου και την ευτελή ψηφοθηρία.

 Με το γνωστό «νόμο Γαβρόλου» που ψηφίστηκε την 23η Απριλίου 2019 και με φωτογραφικές διατάξεις επιχειρείται η συνέχιση του απαράδεκτου (και βλαπτικού) εκπαιδευτικού καθεστώτος, που επιβλήθηκε στη ιστορική Ζωσιμαία Σχολή. Και έτσι οδηγηθήκαμε στο σημερινό παράδοξο ο ευεργετούμενος (δηλαδή το ελληνικό δημόσιο) να περιφρονεί τον ευεργέτη του (Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά – Μερίδα Ζωσιμαίας Σχολής)  και να ενεργεί προκλητικά εις βάρους του. Και τέτοιες πράξεις δεν μπορούν να μην χαρακτηριστούν ή μη μόνο ως πράξεις αχαριστίας, που βρίσκονται σε ευθεία αντίθεση με τα χρηστά ήθη και με τους κανόνες δικαίου.

Τα Αγαθοεργά Καταστήματα Ιωαννίνων αποτελούν ένα εμβληματικό ίδρυμα της πόλεως των Ιωαννίνων και α) έχουν την αποκλειστική ευθύνη για τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων του Κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά κατά τον πλέον επωφελή (επικερδή) τρόπο, υπέρ των σκοπών του Κληροδοτήματος β) αποτελούν το θεσμικό θεματοφύλακα της εκπαιδευτικής παράδοσης της Ζωσιμαίας Σχολής και τον φορέα αξιοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων υπέρ του εκπαιδευτικού έργου της και γ) έχουν την ευθύνη συντήρησης και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Κληροδοτήματος. 

Πιστεύουμε ότι τα Αγαθοεργά Καταστήματα δε νομιμοποιούνται να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα ως απλοί θεατές. Θεωρούμε ότι ήρθε πλέον ο καιρός να αποκατασταθεί η διαχειριστική τάξη στις σχέσεις του Δημοσίου με το Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά και να εφαρμοσθούν οι κανόνες δικαίου. Γι αυτό το λόγο απευθύνουμε στα Αγαθοεργά Καταστήματα την παρούσα δημόσια πρότασή  και τους προτείνουμε να προβούν άμεσα στις παρακάτω ενέργειες: 

1. Λειτουργία Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής: Να καταγγείλουν την μεροληπτική στάση της κυβέρνησης εις βάρος του αρχαιότερου σχολείου της χώρας και να απαιτήσουν την άμεση επαναλειτουργία της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής ως ενιαίας εκπαιδευτικής μονάδας
2. Σύμβαση μισθώσεως κτιρίων: είναι προφανής η τεράστια οικονομική ζημιά που υφίσταται το Κληροδότημα Ν. Ζωσιμά από την δωρεάν παραχώρηση της τεράστιας ακίνητης περιουσίας στο Δημόσιο. Πρέπει α) να γίνει άμεση καταγγελία της άτυπης – πιθανώς παράνομης και οπωσδήποτε άδικης – εκχώρησης στο δημόσιο της επικαρπίας της προαναφερθείσης ακίνητης περιουσίας β) να καταστούν απαιτητά τα τεκμαρτά ενοίκια των πέντε (5) τελευταίων ετών γ) για την περαιτέρω παραχώρηση των κτιρίων (υπό την προϋπόθεση ότι το δημόσιο επιθυμεί τη συνέχιση της στέγασης σχολείων στα συγκεκριμένα κτίρια) να υπογραφεί  άμεσα προγραμματική σύμβαση στην οποία θα καθορίζονται το μηναίο μίσθωμα και οι αμοιβαίες υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών
3. Ρήρτα σεβσμού της εκπαιδευτικής παράδοσης της Γεραράς Ζωσιμαίας Σχολής: Στο συμφωνητικό μίσθωσης θα πρέπει να συμπεριληφθεί ειδικός όρος σύμφωνα με τον οποίον το δημόσιο θα δηλώνει ότι σέβεται την εκπαιδευτική παράδοση της Ζωσιμαίας Σχολής και δεσμεύεται για την διαφύλαξη του ειδικού χαρακτήρα της ως Προτύπου σχολείου αριστείας
4. Δέσμευση εσόδων υπέρ της Ζωσιμαίας Σχολής. Όλα τα ακίνητα που αναγερθήκαν από την «Εκπαιδευτική Επιτροπή» χρηματοδοτήθηκαν από τα κεφάλαια του Άρθρου Ε’ της διαθήκης Ν. Ζωσιμά (προορίζονταν για την λειτουργία της Ζωσιμαίας Σχολής) Κατά συνέπεια τα όποια έσοδα προέλθουν απ’ αυτά τα κτίρια δεν θα πρέπει να σπαταληθούν αλόγιστα (όπως στο παρελθόν) αλλά να δεσμευτούν και να αναλωθούν μόνο για την ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου της, εν τω μέλλοντι, Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής

Κατά καιρούς έχουμε εκφράσει δημόσια την άποψη μας – και εμμένουμε μέχρι σήμερα – περί της αναγκαιότητος αναθεώρησης του Κανονισμού λειτουργίας των Αγαθοεργών,  της προσαρμογής του στα σύγχρονα δεδομένα και της εναρμόνισης του με τη βούληση των διαθετών. Το αναχρονιστικό σύστημα της διαχείρισης κολοσσιαίων κληροδοτημάτων με το ίδιο πνεύμα, με τον ίδιο κανονισμό και με το ίδιο συμβούλιο που διαχειρίζεται τα παρεκκλήσια και τα νεκροταφεία αποδείχθηκε ότι ήταν καταστροφικό. Η άϋλη περιουσία (μετοχές) του Κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά εξανεμίστηκε και την ίδια τύχη θα έχει και περισωθείσα ακίνητη περιουσία, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Η προκλητική ενέργεια του Υπουργείου Παιδείας και της Κυβέρνησης εις βάρος της Προτύπου Ζωσιμαίας Σχολής δεν αποτελεί την αιτία για την καταγγελία  της άτυπης  εκχώρησης στο δημόσιο της επικαρπίας της προαναφερθέντων κτιρίων, αλλά την αφορμή (δηλαδή θα πρέπει να χαρακτηριστεί σαν «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι»). Η εποχή των «παχέων αγελάδων» παρήλθε ανεπιστρεπτί. Τα Αγαθοεργά είναι πνιγμένα στα χρέη. Το δημόσιο θεωρώντας αυτονόητη (και εκ του νόμου επιβαλλόμενη) την υποχρέωση των Αγαθών για είσπραξη ενοικίων από τα κτίρια που παραχωρούνται δωρεάν στο δημόσιο. Για τον λόγο αυτό το 2015 το Υπουργείο Οικονομικών καταλόγισε στα Αγαθοεργά φόρο ύψους 400.00 € περίπου για έσοδα «εκ τεκμαρτών ενοικίων». Η καταβολή του φόρου ανεστάλη μεν, αλλά – εξ όσων γνωρίζουμε – ούτε ματαιώθηκε, ούτε εξέλιπε ο κίνδυνος για ανακίνηση του θέματος. Και η μόνη  εμφανής πηγή εσόδων είναι η είσπραξη μισθωμάτων από την ακίνητη περιουσία της «μερίδας Ζωσιμαίας Σχολή». Κατά συνέπεια το πρόβλημα που αναδεικνύεται αφορά αποκλειστικά και μόνο στην σχολαστική εφαρμογή των κανόνων χρηστής διαχείρισης, την διασφάλιση των συμφερόντων του Κληροδοτήματος  και στην δημιουργία εσόδων που θα αναλωθούν για την συστηματική συντήρηση της ακίνητης περιουσίας και υπέρ των κοινοφελών  σκοπών του ιδρύματος

Κανείς πλέον, από εδώ και πέρα, δεν μπορεί να επικαλεσθεί άγνοια.  Και την ευθύνη α) αναλήψεως των αναγκαίων πρωτοβουλιών υπέρ των συμφερόντων του Κληροδοτήματος Ν. Ζωσιμά και β) άμεσης τακτοποίησης της συγκεκριμένης διαχειριστικής ανωμαλίας,  ανήκει αποκλειστικά στους διαχειριστές του Κληροδοτήματος, δηλαδή στην Εφοροεπιτροπεία των Αγαθοεργών Καταστημάτων Ιωαννίνων. (αναγκαία διευκρίνιση: η πρόταση μας απευθύνεται στην Εφοροεπιτροπεία των Αγαθοεργών η οποία, ως γνωστόν, συντίθεται από εικοσιένα (21) συμπολίτες μας και προεδρεύεται από τον εκάστοτε Μητροπολίτη Ιωαννίνων)

Αθανάσιος Δάλλας                                               Μιχαήλ Παντούλας  

   Πρόεδρος Δ.Σ.                                               Γενικός Γραμματέας